مهارت آموزی کلید ایجاد اشتغال است
در این هیاهوی بیکاری آموزش های فنی و حرفه ای و مهارت آموزی یکی از نیازهای اصلی امروز است، زیرا نقش مهارت آموزی در کنار آموزش های تئوری درمدارس ودانشگاه ها به نوعی هدایت کننده به طرف چرخه تولید است.
مهارت ، یک توانایی اکتسابی برای انجام یک کار خاص جهت رسیدن به یک نتیجه از پیش تعیین شده در زمان مشخص است. بعضی مهارتها عمومی هستند و در زندگی روزمره به کار میآیند مانند توانایی تصمیمگیری، حل مسأله، تفکر خلاق، رابطه مؤثر با دیگران، کنترل استرس و نظایر آن، اما برخی دیگر مربوط به یک شغل خاص میباشند.
مهارت زایی نقش مهمی در رونق اشتغال و کارآفرینی در توسعه پایدار دارد و امروز بخش عظیمی از فارغ التحصیلان به دلیل عدم مهارت بیکار هستند. این جریان را از نگاه دکتر پیمان صالحی، استاد پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی دانشگاه شهید بهشتی دنبال می کنیم.
متن کامل مقاله آموزش های مهارتی، زیربنای رونق اشتغال و کارآفرینی در توسعه پایدار به شرح زیر است.
مهارت های تخصصی یا حرفهای، افراد را برای احراز شغل و کسب و کار آماده میکنند و یا کارآیی آنان را در انجام آنها افزایش میدهند.
در سیاستهای ابلاغی توسط مقام معظم رهبری بارها به مقوله آموزش های مهارتی اشاره شده است.
به عنوان مثال:
- توانمندسازی و ارتقاء بهرهوری نیروی کار با افزایش انگیزه، مهارت و خلاقیت و ایجاد تناسب بین مراکز آموزشی و پژوهشی با نیازهای بازار کار (سیاست های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی).
- سهم بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد ارزش، به ویژه افزایش سهم سرمایه انسانی از طریق ارتقاء آموزش، مهارت، خلاقیت، کارآفرینی و تجربه (سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی).
در نقشه جامع علمی کشور نیز در بخشهای گوناگون به آموزش مهارت اشاره شده است.
این مواد عبارتند از:
فصل اول – ارزشهای بنیادین، بند 1-3-2
تلفیق آموزش با تربیت، پژوهش و مهارت: از آنجا که علم و عمل توأمان، عامل پیشرفت همهجانبه و پایدار کشور است، باید الگوی تفکیکی حاکم بر نظام فعلی علم و فناوری به سرعت در جهت الگویی تلفیقی تحول یابد.
بدین منظور این تلفیق باید از آموزش ابتدایی آغاز و در تمام دورههای آموزشی ادامه یابد و در نتیجه الگوی آموزشی حافظه مدار فعلی جای خود را به الگوی مبتنی بر یادگیری دانش به همراه تربیت انسانها، پرورش مهارتها و پژوهش خواهد داد. در نظام آموزش عالی نیز رویکرد پژوهش محوری تقویت خواهد شد.
فصل دوم – وضع مطلوب علم و فناوری، بند 2-3-4
دستیابی به سطح دانش و مهارت نیروی کار کشور متناسب با استانداردهای جهانی و در راستای پاسخگویی به نیازهای جامعه و بازار کار داخلی و بین المللی
فصل سوم – راهبرد کلان 1 (راهبردهای ملی 8 و 9)
سازماندهی نظامهای حرفهای مبتنی بر دانش علمی و فنی برای اداره واحدهای اقتصادی – اجتماعی و نهادینه کردن فرهنگ مهارت گرایی، پژوهش محوری و کارآفرینی در نظام علم، فناوری و نوآوری؛
ایجاد هماهنگی در سیاستگذاری و برنامه
ریزی در بین دوره آموزش رسمی عمومی، آموزش مهارتی و حرفهای و آموزش عالی
به منظور تداوم فرایند فعالیتهای تعلیم و تربیت
راهبرد کلان 3 (راهبرد ملی 1 و 2 – اقدام ملی 3 و 8)
ترویج
فرهنگ کسب و کار دانش بنیان و فرهنگ کارآفرینی و ارتقای توانایی علمی و
فناوری و مهارتی افراد با تأکید بر نیازهای جامعه و ایجاد آمادگی جهت پذیرش
مسئولیت شغلی؛
حمایت از توسعه آموزش مهارتهای پیشرفته با مشارکت بخش خصوصی، به منظور افزایش سهم کشور از بازارهای بینالمللی
راهبرد کلان 6 (اقدام ملی 38)
تقویت و حمایت از آموزشهای مهارتی از طریق تمرکز در سیاستگذاری و نظارت به همراه تقویت مشارکت بخشهای غیردولتی راهبرد کلان 7 (اقدام ملی 10)
توسعه و تقویت سازوکارهای بهرهگیری جامعه از توانایی و قابلیتهای صاحبان مهارت و خبرگان بدون مدرک
آموزشهای مهارتی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند. دسته اول که به آنها آموزشهای رسمی اطلاق میشود و شامل آنهایی است که در نظام آموزش و پرورش یا آموزش عالی منجر به اخذ مدرک تحصیلی رسمی میگردد. اما دسته دوم یعنی آموزشهای غیررسمی به مواردی گفته میشود که منجر به اخذ گواهینامههای مهارت میشوند که دورههای کوتاه مدت ارائه شده توسط سازمان فنی و حرفهای و آموزشهای بدو و ضمن خدمت از این نوعند./تسنیم